Αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε σκέψεις όπως:

«Έκανα σωστά το τάδε πράγμα;» , « Είμαι καλή μητέρα;», «Θα μπορούσα να είμαι καλύτερη μητέρα;» που γεμίζουν άγχη και ενοχές;

Ηρεμήστε και ξανασκεφτείτε το: η καλύτερη μητέρα για το παιδί σας είστε εσείς! Αρκεί να μην πάψετε να δουλεύετε πάνω στην αγάπη, όπως είπε ο Μπαχ.

 

Κάθε αρχή και δύσκολη…

Μαζί με την πληρότητα και την ευτυχία που φέρνει ένα παιδί, αρχίζει και ο δύσκολος δρόμος της σχέσης, του μεγαλώματος, της φροντίδας. Τα πρώτα χρόνια της ζωής τους, κρίσιμα για την υγιή ψυχοσωματική του εξέλιξη και την ομαλή συγκρότηση της προσωπικότητάς τους, τα μωρά μας δεν μπορούν να μιλήσουν,

- καθόλου στην αρχή, δύσκολα μετά -, να πουν τι τα ενοχλεί. Αυτό πυροδοτεί μεγάλα άγχη στις μητέρες, ιδίως αν πρόκειται για το πρώτο παιδί. Γιατί κλαίει, που πονάει, τι μπορεί να το κάνει χαρούμενο, τι φοβάται;

Η πρωταρχική σχέση με το μωρό είναι εξωλεκτική, αινιγματική, γεμάτη αγωνίες. Όμως, η φύση έρχεται να βοηθήσει. Στη δυάδα μητέρα- βρέφους οι μελετητές έχουν διαπιστώσει ότι δημιουργούνται κώδικες που αναπληρώνουν την μη ικανότητα του βρέφους για λέξεις. Οι φωνές του βρέφους ξυπνούν και διευκολύνουν την μητρική συμπεριφορά. Μια μητέρα που είναι σε επαφή με το παιδί της μαθαίνει να αναγνωρίζει τη σημασία της κραυγής του πολύ γρήγορα, από τις πρώτες μέρες της ζωής του. Κι είναι ικανή να ξεχωρίσει τις διαφορετικές φωνούλες και να απαντήσει με ξεχωριστό τρόπο κάθε φορά. Στην μητέρα αναδύονται σπλαχνικοί και διαισθητικοί κώδικες, χρήσιμοι για τα πρώτα χρόνια της επαφής με το παιδί, τους οποίους χάνει όσο το παιδί μεγαλώνει και ο διάλογος εγκαθίσταται. Από την άλλη, το βρέφος ενσωματώνει και εξελίσσει αυτούς τους κώδικες για να προσαρμοστεί και, σταδιακά, τους χάνει κι εκείνο μεγαλώνοντας.

Αυτοί οι κώδικες είναι συχνά ένα μυστήριο για τους τρίτους. Πόσες φορές δεν έχουμε ρωτήσει μια μητέρα να μας «μεταφράσει» ένα γέλιο, έναν ήχο, μια κίνηση, ένα κλάμα του μωρού; Οι μητέρες που είναι κοντά στα παιδιά τους είναι οι καλύτεροι μεταφραστές τους μέχρι να αποκτήσουν τα ίδια την δεξιότητα του λεκτικού συνδιαλέγεσθαι.

 

Η ουτοπία της τελειότητας.

Είναι απόλυτα φυσιολογικό να αναρωτιέστε ως μητέρα αν κάνετε λάθη. Πρόκειται για μια αναζήτηση του καλύτερου που επιθυμείτε να προσφέρετε στο παιδί σας. Με τον όρο αυτή η αναζήτηση να μην γίνει εμμονή ή ψυχαναγκασμός γιατί τότε, ούτε εσείς θα είστε ευτυχισμένη από τη ζωή σας ως μητέρα, αλλά θα επηρεαστεί και το παιδί, με δυσάρεστες συνέπειες για την ανάπτυξη και την ωρίμανσή του.

Όπως είναι φυσικό να αναρωτιέστε αν κάνετε λάθος, το ίδιο φυσικό είναι να κάνετε και λάθος. Δεν είναι το τέλος του κόσμου, κανείς δεν είναι τέλειος. Η καλή μητέρα δεν αναγνωρίζεται από την παντελή έλλειψη λαθών, αλλά από τον τρόπο που τα αναγνωρίζει, μαθαίνει από αυτά και τα διορθώνει. Βοηθά και η φύση, αλλά χρειάζεται και η δική σας ενασχόληση και προσήλωση στο νέο, δύσκολο αλλά ωραίο ρόλο που σας χαρίστηκε. Μπορεί η φίλη σας ή η ξαδέλφη σας να λειτουργούν με τον χ τρόπο με τα παιδιά τους, αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι θα πρέπει να κάνετε κι εσείς ακριβώς το ίδιο. Κάθε παιδί έχει τη δική του προσωπικότητα, από τις πρώτες

κιόλας μέρες της ζωής του, έχει το δικό του μερίδιο στη συν-διαμόρφωση της σχέσης με την μητέρα του, όπως έχουν παρατηρήσει οι ειδικοί παιδοψυχίατροι. Εστιάστε στο δικό σας παιδί και τις ανάγκες του, όπως αυτές αναδύονται και τις καταλαβαίνετε, για να φτιάξετε τη δική σας σχέση, που δεν θα βασίζεται σε ξένα μοντέλα, αλλά στην ουσιαστική και γόνιμη ανταλλαγή συναισθημάτων και εμπειριών μεταξύ σας. Κι αφού κανείς δεν είναι τέλειος, αρκεστείτε με ευχαρίστηση στο να είστε «αρκετά καλή μητέρα», όπως όρισε ο σπουδαίος ψυχαναλυτής Ντόναλντ Βίνικοτ, και επενδύστε στην προσπάθεια και τη βελτίωση. Είναι ήδη πάρα πολύ!

 

Έλλειψη χρόνου- έδαφος ενοχών!

Δυστυχώς, δεν έχουν όλες οι γυναίκες την τύχη να μπορούν να σταματήσουν την δουλειά τους χωρίς επιπτώσεις, για όλο τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού τους. Αλλά κι αργότερα, χρειάζεται να λείπουν αρκετές ώρες από το σπίτι κι αυτό να αποτελεί μόνιμη πηγή ενοχικών σκέψεων ανεπάρκειας. Ναι μεν το ιδανικό θα ήταν να μπορούσατε να είστε όλο τον πρώτο χρόνο στο σπίτι, όχι όμως σε βάρος της γενικότερης κατάστασης της οικογένειας σας και της δικής σας. Οι καιροί είναι δύσκολοι και πρέπει να μάθουμε να προσαρμοζόμαστε. Εσείς θα κρίνετε αν μπορείτε να κάνετε αυτή την ανταλλαγή και να αποσυρθείτε για λίγο από την δουλειά σας. Ίσως μπορείτε να διαπραγματευτείτε, για παράδειγμα, τη διάρκεια της εργασιακής σας ημέρας για ένα σημαντικό διάστημα.

Η ψυχική διαθεσιμότητα όμως και η ποιοτική και σταθερή παρουσία σας όταν είστε κοντά στο παιδί σας μπορεί να αναπληρώσει τις «χαμένες» ώρες της δουλειάς. Το σημαντικό είναι να έχετε δημιουργήσει τις συνθήκες να κατανοήσετε τις συναισθηματικές ανάγκες των παιδιών σας και να μπορείτε να τις εκπληρώσετε διατηρώντας τις ισορροπίες. Γιατί η υπερπροστασία και η υπερεπένδυση φέρνουν τα ακριβώς αντίθετα από τα… επιθυμητά αποτελέσματα.

 

Τα «κρίσιμα» σημεία:

● Οι δεξιότητες που θα αποκτήσετε ως μητέρα, (θηλασμός, τάισμα, αλλαγή πάνας, το κράτημα, το ντύσιμο), είναι καταρχάς κινητικές και αισθητηριακές, αλλά για να έχουν πραγματική σημασία και να κάνουν το παιδί να νοιώθει ήρεμο, επιθυμητό και ασφαλές πρέπει να αναφέρονται και να εγγράφονται σε μια συναισθηματική σχέση. Το άλλαγμα της πάνας για παράδειγμα, δεν πρέπει να γίνεται με σκοπό απλώς «να τελειώνουμε». Είναι ευκαιρία να παίξετε με το σώμα του μωρού, να το χαϊδέψετε, να το φροντίσετε απαλά, να του γελάσετε, να του κάνετε παιχνίδια.

● Αυτό που χρειάζεται , σε όλες τις φάσεις της ανάπτυξης, είναι να είστε διαθέσιμη ψυχικά, να έχετε κάνει «χώρο» για να υποδεχθείτε το αισθητηριακό και συναισθηματικό ερέθισμα από τη μεριά του παιδιού για να το περιέξετε και να του δώσετε ένα νόημα. Να είστε διαθέσιμη να νοιώσετε μαζί του, να παίξετε μαζί του, να του δείξετε τα όρια, να το αφήσετε να διεκδικήσει, αλλά να μην στερηθεί τη συναισθηματική κάλυψη που θα το κάνει ώριμο και αυτόνομο ενήλικα.

● Είστε προετοιμασμένη ότι θα αφήσετε για λίγο στην άκρη την προσωπική ζωή, τόσο ατομικά όσο και με τον σύντροφό σας, ειδικά τον πρώτο χρόνο του παιδιού; Αν η επιλογή σας να αποκτήσετε παιδί είναι ώριμη και ειλικρινής και δεν καλύπτει ανάγκες τρίτων, τότε δεν θα δυσανασχετήσετε καθόλου. Το μωρό σας θα σας δίνει – και θα σας παίρνει!- τόση ενέργεια και χαρά που δεν θα σας νοιάζει να απασχοληθείτε με κάτι άλλο…!

● Τέλος, πετάξτε από πάνω σας τις αποδυναμωτικές σκέψεις και φράσεις όπως: « Δεν θα μπορέσω ποτέ να το καταφέρω…» ή « Άλλες τα καταφέρνουν καλύτερα…» με ενδυναμωτικές σκέψεις: « Μπορώ σίγουρα να τα πάω καλύτερα», «Κανείς δεν είναι

τέλειος, θα κάνω το καλύτερο που μπορώ!». Μοιάζει απλοϊκό, αλλά αν το κάνετε με πίστη, λειτουργεί!

 

► Αν νοιώθετε πως πνίγεστε από την αγωνία να τα κάνετε όλα τέλεια, συμβουλευτείτε κάποιον ειδικό για να βοηθήσετε τον εαυτό σας να καταλάβετε γιατί σας βασανίζει αυτή η σκέψη.

από την Κατερίνα Μαγγανά, συμβουλευτική ψυχολόγο- ψυχοθεραπεύτρια.