ΑΤΟΠΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΙΤΙΔΑ

To έκζεμα ή ατοπική δερματίτιδα είναι ένα πολύ συχνό νόσημα στα παιδιά, με χαρακτηριστικό τη φλεγμονή του δέρματος. Συνήθως εμφανίζεται τους πρώτους μήνες της ζωής. Χαρακτηρίζεται συνήθως από ξηρότητα του δέρματος, κατά τόπους ερύθημα (κοκκινίλες), οίδημα (πρήξιμο) και λύση της συνέχειας του δέρματος ή και εξάνθημα με φυσαλίδες καθώς και έντονο κνησμό. Σε βαριές περιπτώσεις μπορεί οι βλάβες να σχηματίζουν πλάκες που ορορρούν, δηλαδή το δέρμα ανοίγει και τρέχει υγρό. Στα βρέφη η κύρια εντόπιση είναι στις παρειές, στο τριχωτό της κεφαλής, στον κορμό και στις εκτατικές επιφάνειες των άκρων, ενώ σε μεγαλύτερα παιδιά οι βλάβες εντοπίζονται κυρίως στις καμπτικές επιφάνειες των άκρων, συχνότερα στο εσωτερικό των αγκώνων και πίσω από τα γόνατα. Η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική.

 Η νόσος πιθανώς εκδηλώνεται/επιδεινώνεται όταν το παιδί με γενετική προδιάθεση έρχεται σε επαφή με συγκεκριμένα αλλεργιογόνα, όπως τροφές και εισπνεόμενες ουσίες (αεροαλλεργιογόνα), αλλά επίσης και λοιμώδεις παράγοντες και ερεθιστικές ουσίες που έρχονται σε άμεση επαφή με το δέρμα (μάλλινα, συνθετικά υφάσματα, απορρυπαντικά, καπνός τσιγάρου). Η διάγνωση γίνεται από τη χαρακτηριστική κλινική εικόνα και το ιατρικό ιστορικό. Συνήθως δεν απαιτείται εργαστηριακός έλεγχος, αλλά σε επίμονες ή βαριές περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί αλλεργιολογικός έλεγχος, ώστε να φανεί αν κάποιο τροφικό ή περιβαλλοντικό αλλεργιογόνο σχετίζεται με την αιτιολογία της ατοπικής δερματίτιδας. Επίσης, σε σοβαρές εξάρσεις της νόσου ενδέχεται να χρειαστεί να ληφθεί καλλιέργεια από το δέρμα, για να δοθεί ειδική αντιβιοτική αγωγή σε περίπτωση μικροβιακής επιμόλυνσης.

Η ατοπική δερματίτιδα είναι μία χρόνια πάθηση και, ως εκ τούτου, για την αντιμετώπισή της έχει μεγάλη σημασία η συμμόρφωση στις οδηγίες που δίδονται από τον ιατρό για την καθημερινή φροντίδα του ατοπικού δέρματος. Έτσι, προλαμβάνονται οι εξάρσεις και βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του ασθενούς και της οικογένειας.

Για την αντιμετώπιση της πάθησης συνιστάται:

• Αποφυγή ειδικού αλλεργιογόνου, εφόσον αυτό εντοπιστεί & ερεθιστικών παραγόντων. Το δωμάτιο του παιδιού πρέπει να είναι λιτό, χωρίς πολλά μικροαντικείμενα, χνουδωτά παιχνίδια και φλοκάτες και να αερίζεται τακτικά. Αποφύγετε τις ακραίες θερμοκρασίες (πολλή ζέστη ή πολύ κρύο). Απαγορεύεται το κάπνισμα μέσα στο σπίτι! Η επαφή με μάλλινα και συνθετικά υφάσματα απευθείας στο δέρμα μπορεί να το ερεθίσει και γι΄ αυτό προτιμώνται βαμβακερά ρούχα. Επίσης, χρειάζεται προσοχή στο πλύσιμο των ρούχων (χρήση ήπιων υγρών απορρυπαντικών, καλό ξέβγαλμα). Ο ειδικός ιατρός θα σας δώσει, αν χρειάζεται, διαιτητικές οδηγίες.
• Καθαρισμός & ενυδάτωση του δέρματος. Έχει μεγάλη σημασία να διατηρείται μαλακό και ενυδατωμένο το δέρμα, γιατί η ξηροδερμία επιτρέπει την είσοδο ερεθιστικών ουσιών, με αποτέλεσμα τη δημιουργία ή επιδείνωση της φλεγμονής και έξαρση της νόσου. Η καθημερινή ενυδάτωση επιβάλλεται ακόμα και όταν η νόσος είναι σε ύφεση, για την πρόληψη των υποτροπών. Γι’ αυτό τα παιδιά με ατοπική δερματίτιδα πρέπει να χρησιμοποιούν ειδικό υποαλλεργικό καθαριστικό σώματος. Ακολουθεί επάλειψη όλου του σώματος (και του υγιούς δέρματος) με ειδική για ατοπικό δέρμα ενυδατική κρέμα 1- 3 φορές την ημέρα.

 

• Ειδική φαρμακευτική αγωγή

 

• Αν οι βλάβες είναι υγρές (σε έξαρση) συνιστώνται κομπρέσες ή ψεκασμοί με φυσιολογικό ορό μέχρις ότου το δέρμα στεγνώσει. Αν οι βλάβες ορορροούν επίμονα ή υπάρχουν πυώδεις/δύσοσμες εκκρίσεις χρειάζεται εκτίμηση από τον παιδίατρό σας.
• Τοπικά στις βλάβες κρέμα κορτικοστεροειδών 1-2 φορές την ημέρα για όσο διάστημα διαρκεί η έξαρση και συστήνεται από τον ιατρό σας. Είναι βασικό να συνταγογραφείται το κατάλληλο σκεύασμα, αναλόγως της ηλικίας του παιδιού, της εντόπισης και της βαρύτητας των βλαβών. Επίσης,  έχει μεγάλη σημασία να χρησιμοποιείται σωστά και με φειδώ η κρέμα κορτικοστεροειδών (στη σωστή ποσότητα και για την περιοχή του σώματος που σας υπέδειξε ο ιατρός), ώστε ν’ αποφεύγονται οι παρενέργειες.
• Σε έντονο κνησμό είναι δυνατόν να βοηθήσουν αντιΙσταμινικά από το στόμα για μερικές ημέρες.
• Σε πολύ συχνή χρήση κορτικοστεροειδών– συχνές υποτροπές θα χρησιμοποιηθούν τοπικοί αναστολείς της καλσινευρίνης, μόνο μετά από συνεννόηση με τον ιατρό σας.

 

Αναστασία Γεωργούντζου

Παιδίατρος

Υπ. Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών

Συνεργάτης Μονάδας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας

 Β’ Παιδιατρικής Κλινικής Παν/μίου Αθηνών

Συνεργάτης ΙΑΣΩ ΠΑΙΔΩΝ

Ιατρείο

Ομήρου 2 & Αλωνίων

Κηφισιά

Τηλ: 2108015727